سکته مغزی چیست؟

سکته مغزی(STROKE) یک وضعیت اورژانسی از بدن است و زمانی ایجاد می­شود که جریان خون به مغز قطع شود.بدون خونرسانی سلول های مغزی شروع به مردن می­کنند و این عارضه می­تواند سبب ایجاد ناتوانی های پایدار و مرگ شود.

در تعریف دقیق تر سکته­ی مغزی بر اساس سازمان جهانی بهداشت(WHO):

یک سندروم بالینی،با منشا عروقی است؛که به وسیله­ی ایجاد سریع علائم اختلال موضعی یا عمومی مغز مشخص می­شود و بیشتر از ۲۴ ساعت ادامه داشته و یا منجر به مرگ می­شود.

اگرچه که تحقیقات اخیر از تاثیر استرس روی متابولیسم بدن و کاهش سن ابتلا به سکته مغزی به زیر ۴۰ سال خبر داده­اند؛ اما همچنان می­توان سکته مغزی را به عنوان تنهاترین و بزرگترین دلیل ایجاد ناتوانی های شدید و پیچیده در بزرگسالان در نظر گرفت.

چه علائمی را می­توان به عنوان نشانه های اولیه­ی سکته مغزی عنوان کرد؟

• ضعف ناگهانی و یا بی­حسی ناگهانی در صورت،بازو یا پای یک سمت از بدن
• تار دیدن و یا از دست دادن بینایی ناگهانی در یک یا هر دو طرف
• مشکلات ناگهانی در صحبت کردن و یا درک زبانی
• گیجی ناگهانی
• سر درد شدید و ناگهانی و بدون دلیل مشخص
• سرگیجه،بی­ثباتی و یا افتادن ناگهانی، به خصوص همراه با سایر نشانه ها

با انواع سکته مغزی بیشتر آشنا شویم

سکته مغزی ایسکمیک که به علت مسدود شدن رگ های خونی مغز ایجاد شده و حدود ۸۰ درصد از سکته ها را شامل می­شود.

سکته مغزی هموراژیک نوع دیگری از سکته مغزی است که با پارگی رگ های خونی مغز رخ می­دهد و برخی از شرایط از قبیل داشتن فشار خون بالا می­تواند ریسک ابتلا به آن را افزایش دهد.حمله ایسکمی گذرا (TIA) نیز به عنوان یک هشدار جدی برای سکته مغزی به حساب می­آید.اگرچه که این حمله نمیتواند بیانگر یک سکته مغزی کامل باشدو معمولا علائم در کمتر از ۵ دقیقه تا حدود زیادی برطرف می­شود، اما نشان دهنده­ی وضعیت اضطراری بیمار است و حتما باید به صورت اورژانسی توسط پزشک ویزیت شود.

چه تفاوتی بین نشانه های سکته مغزی ایسکمیک و هموراژیک است؟

سکته مغزی ایسکمیک

• احساس سر درد و سرگیجه از چند روز قبل
• اختلال شدید بینایی
• استفراغ و احساس خفگی
• بی حسی و لمس قسمت هایی از بدن به ویژه در یک سمت

سکته مغزی هموراژیک

• فشار خون بالا
• بی­اختیاری در مدفوع
• نفس بلند و چهره قرمز
• استفراغ
• سر درد های شدید
• کاهش سطح هوشیاری

جدول زیر به مقایسه دقیق تری از انواع سکته مغزی پرداخته است

سکته مغزی می­تواند باعث ایجاد عوارض و ناتوانی های موقتی و دائم در بیمارن شود،که با توجه به علت و موضع سکته مغزی و مقدار بافت مغزی درگیر شده متفاوت خواهد بود.

مهترین عوارض ایجاد شده در بیماران سکته مغزی

• فلج صورت،بازو ها و پاها(همی پلژی)
• ضعف در صورت،بازوها و پاها(همی پارزی)
• اختلال در تعادل و GAITبیمار
• اختلال در بلع(دیس فاژی)
• اختلال در تکلم و درک کلام(دیس آرتری)
• اختلال در حافظه و قضاوت
• کرختی و سوزش قسمت هایی از بدن همراه با اختلال در درک و وضعیت اندام(پارستزی)
• اختلال بینایی

  جلوگیری از وقوع مجدد سکته مغزی

متعاقب سکته مغزی استراتژی های زیادی برای جلوگیری از وقوع مجدد سکته مغزی صورت می­گیرد.معیارهای عمومی مانند کاهش BMI، قبول یک برنامه­ی غذایی کم نمک و کم چرب،توقف سیگار کشیدن،و انجام ورزش های منظم به تمامی بیماران توصیه می­شود.این معیار ها به خصوص توقف سیگار کشیدن،می­تواند در کاهش سکته­ی مغزی به طور خیلی زیادی موثر باشد.

اهمیت کاردرمانی در درمان  بیماران مبتلا به سکته مغزی

عوارض جانبی سکته مغزی نه تنها زندگی خود فرد را تحت تاثیر قرار می­دهد بلکه بار سنگینی نیز بر دوش خانواده و جامعه خواهد بود.در این میان کاردرمانگران یک جز اصلی و مهم برای رساندن بیمار به حداکثر استقلال و بازگشت او به اجتماع هستند.

در فاز اولیه بیماری کاردرمانگر به جلوگیری ازبروز عوارض احتمالی و بازگرداندن توانایی های حرکتی از دست رفته بیمار می­پردازد.او با درگیر کردن سیستم حسی و حرکتی به بازآموزی مهارت های حرکتی برای انجام فعالیت های روزمره زندگی پرداخته و با آموزش استراتژی های کاربردی به تطابق بیماران با شرایط جدید پیش آمده کمک می­کند.علاوه بر این کاردرمانگران با ارزیابی از محیط زندگی بیماران ومناسب سازی آن با سطح توانایی آنها وهمچنین فراهم کردن وسایل کمک حرکتی مانند واکر،عصا و.. نقش مهمی در جا به جایی راحت تر و ایمن بیماران دارند.

برنامه­ی درمانی کاردرمانگر در سکته مغزی چیست؟

• آموزش روش ایمن جابه جایی به بیمار و خانواده(تغییر وضعیت از حالت خوابیده به نشسته،جابه جایی بین تخت و صندلی،حرکت در اطراف تخت)
• آموزش روش استفاده صحیح از وسایل کمک حرکتی مانند ویلچیر،واکر،بریس و..
• انجام تمرینات تقویتی و کششی، و تمرینات تقویت و تحریک حس عمقی با استفاده از تکنیک های درمانی متناسب با هر بیمار
• جلوگیری از کوتاهی و سفتی عضلات،دفورمیتی اندام ها و خشکی مفاصل
• آموزش و تقویت تعادل بیمار در وضعیت های متفاوت خوابیده نشسته و ایستاده متناسب با سطح توانایی هر فرد
• بازآموزی راه رفتن مجدد و حفظ تعادل در وضعیت های چالش برانگیز
• ارزیابی و اموزش بیماران در زمینه فعالیت های روزمره زندگی(ADL)
• بازآموزی حسی و استفاده از استراتژی های توانبخشی شناختی

لازم به ذکر است که داشتن همکاری و انگیزه­ی مناسب از سوی بیمار و مراجعه ی به موقع به کاردرمانی از عوامل تاثیر گذار بر درمان هستند.متخصصین ما در کلینیک کاردرمانی دکتر قادریان پس از ارزیابی شرایط بیمار برنامه درمانی برای بهبود مهارت های حرکتی و تقویت عضلانی تهیه می­کنند و در این مسیر همراه شما خواهند بود.