فلج ارب(آسیب شبکه بازویی در نوزادان)
فلج زایمانی ارب یکی از انواع فلج شبکه براکیال است.اگر نوزادی دارید که یکی از دست ها رابه خوبی حرکت می دهد اما دست دیگر را بی حرکت نگه می دارد ممکن است به عارضه فلج ارب مبتلا شده باشد.فلج ارب یکی از آسیب های شبکه ی بازویی در نوزادان است که در هنگام زایمان و براثرکشیدگی سر و دست نوزاد اتفاق می افتد.ما در این مقاله تلاش کرده ایم که به بررسی دلایل این آسیب ،تظاهرات بالینی آن و راه های درمانی بپردازیم.
آناتومی شبکه بازویی
برای تشکیل شبکه بازویی، عصب های مربوط به شانه، بازو، دست و انگشتان ابتدا از نخاع شروع شده، از بین مهره های گردن عبور می کنند و در طول قسمت جانبی گردن، نزدیک شانه، این اعصاب با هم ادغام می شوند .سپس از آنها شاخه های متعدد منشعب می شود که این شاخه های عصبی با هم یک شبکه اعصاب را تشکیل میدهند که به آن شبکه بازویی گفته می شود.این سیستم اعصاب , از پشت استخوان ترقوه عبور کرده و وارد دست می شود.
از نظر موقعیت مکانی شاخه های مختلف شبکه بازویی در گردن، آن شاخه های عصبی که به شانه میروند در محل بالاتری نسبت به عصب های مربوط به دست و انگشتان قرار می گیرند.اعصاب مربوط به حس و حرکت دست و انگشتان جایگاه پایین تری در گردن دارند و سپس در عمق زیر بغل جای می گیرند.
علت آسیب های شبکه بازویی در نوزادان چیست؟
آسیبهای شبکه براکیال در نوزادان معمولا در هنگام زایمان دشوار، مانند بزرگ بودن نوزاد، با پا به دنیا آمدن نوزاد یا زایمان طولانی مدت، رخ میدهد. زمانی که زایمان پیچیده میشود و فرد کمک کننده به زایمان باید سریع کودک را خارج کند و نیرویی را بکار گیرد تا کودک را از کانال تولد بیرون بکشد ، ممکن است این اتفاق رخ دهد. اگر یک طرف گردن کودک کشیده شود، اعصاب نیز ممکن است کشیده شود و آسیب ببیند.
آسیب شبکه بازویی در نوزادان را بر اساس محل ضایعه معمولا به ۳ گروه تقسیمبندی میکنند:
•نوع ارب یا شبکه فوقانی که ریشههای C5 – C6 را درگیر میکند و شایع ترین نوع از فلج زایمانی است. در بسیاری اوقات مادر متوجه می شود که نوزادش یکی از بازو هایش را حرکت نمی دهد. معمولا بازوی کودک در کنار بدن و در حالت چرخیده به داخل قرار می گیرد. حرکات مچ دست و انگشتان در این بیماران طبیعی است. در کودکان بزرگتر، بیمارنمی تواند دست طرف مبتلا را به بالای سرش ببرد. با افزایش سن ممکن است طول اندام فوقانی در سمت آسیب دیده از طرف سالم کوتاهتر باشد.
•نوع کلامپکه یا شبکه تحتانی که ریشههای C7–C8–T1 را درگیر میکند. در این بیماران عضلاتی که مسئول حرکت دادن مچ دست و انگشتان دست هستند فلج می شوند این نوع از فلج زایمانی نادر است.
•نوع ارب-کلامپکه یا تمام شبکه بازویی که ریشه های C5–C6–C7-C8–T1 را درگیر میکند. این نوع از فلج زایمانی که بعد از نوع ارب شایعترین نوع است ترکیبی از دو نوع قبلی بوده و در آن اندام فوقانی یک طرف کاملا فلج می شود
تعیین دقیق منطقه آسیب دیده اغلب مشکل میباشد و در تعدادی از نوزادان مخلوطی از نوع بالایی و پایینی بروز میکند. آسیب ایجاد شده با شدتهای مختلفی ممکن است تظاهر کند و محدوده وسیعی را از یک ادم خفیفی که یک یا دو ریشه عصبی را درگیر میکند تا قطع کامل شبکه در بر میگیرد.
آیا در اطراف شما نوزادی هست که دچار آسیب شبکه بازویی شده باشد؟برای درمان فلج ارب و آسیب های مشابه با ما همراه شوید.
تلفن تماس کلینیک توانبخشی قادریان ۰۹۳۳۱۸۵۳۹۱۸_ ۰۲۶۳۲۷۱۷۳۳۷
چه عواملی احتمال آسیب در شبکه بازویی نوزادان را افزایش می دهد؟
آسیب های شبکه بازویی یکی از معمول ترین اتفاقات دوران نوزادی است و عوامل زیر می تواند ریسک ابتلا به این عارضه را به شکل قابل توجهی افزایش دهد:
• نوزاد کم تحرک،هایپوتون و آسیب پذیر
• مادر با تحرک بسیار پایین
• چرخش سر هنگام تولد نوزاد با سر
• بالا بودن وزن کودک هنگام تولد
• طولانی شدن زمان زایمان
• استفاده از وکیوم و فورسپس در هنگام زایمان
• کشیدن نوزاد در هنگام زایمان با پا
• دیابت مادر
• زایمان همراه با جراحی لگن
انواع آسیب عصبی در شبکه بازویی
به طور کلی، چهار نوع آسیب عصبی وجود دارد. همه این ۴ گونه میتوانند همزمان با هم رخ دهند:
۱٫آوالسیون (Avulsion) زمانی که عصب از طناب نخاعی پاره شود آوالسیون اتفاق می افتد که یکی از جدی ترین انواع آسیب های عصبی است و دوره درمان پیچیده تری را نسبت به سایر آسیب های شبکه عصبی خواهد داشت.
۲٫پارگی بر اثر کشش عصب کاملا پاره شده و ازهم جدا می شود اما این پارگی در جایی به غیر از محل اتصال به طناب نخاعی اتفاق می افتد.
۳٫نوروما (Neuroma ) بر اثر کشش کمی پارگی در عصب ایجاد می شود و محل آسیب از بافتی اسکار(نوروما) پر می شود.اسکار به وجود آمده از انتقال سیگنال بین اعصاب و ماهیچه ها جلوگیری می کند.
۴٫نوروپراکسی که شایع ترین نوع از آسیب عصبی است.در نوروپراکسی عصب کشیده شده اما پاره نشده است و معمولا بعد از گذشت ۳ ماه به شکل خود به خودی بهبودی حاصل می شود.
علائم و تظاهرات بالینی در فلج ارب
با توجه به شدت آسیب وارد به شبکه بازویی این کودکان تظاهرات بالینی متفاوتی را نشان می دهند. برخی از آنها هیچ حس و حرکتی در بازو و دست خود ندارند در حالی که گروه دیگر حرکت در بازو را داشته اما کنترل چندانی روی حرکات مچ و انگشتان ندارند.به طور کلی علائم زیر با شدت متفاوت در این بیمارن دیده می شود:
۱٫ضعف در عضله بازو،اختلال حسی و سفتی عضلانی بر اساس بی تحرکی
۲٫چرخش به داخل شانه،بازو و ساعد و محدودیت در چرخش خارجی
۳٫افتادگی و دفورمیتی در مچ دست
۴٫عدم وجود رفلکس در بازوی آسیب دیده
تشخیص فلج ارب چگونه انجام می شود؟
آسیبهای شبکه بازویی اغلب در بدو تولد مشهود است زیرا بازوی نوزاد بی حرکت است یا به طور غیرعادی سفت است. برای تشخیص آسیب دیدگی نیاز است که معاینه دقیق فیزیکی توسط متخصص انجام شود تا مشخص شود که اعصاب تحت تأثیر قرار گرفته است یا خیر و همچنین شدت آسیب دیدگی نیز مشخص شود. این معاینه شامل بررسی فیزیکی بازو است و ممکن است طی چند ماه چندین بار تکرار شود تا پزشک بتواند عضلات و عصب را ارزیابی کند.نوزادی که دچار فلج ارب است، بازوی خود را در یک طرف قرار داده و قادر به حرکت دادن آن نیست.گاهی اوقات ممکن است که چرخش در دست وجود داشته باشد یا مچ دست خم شده و انگشتان راست باشند. افتادگی پلک در طرف آسیب دیده بدن میتواند نشان دهنده آسیب شدیدتر باشد.ارزیابی دقیق تر از بلند کردن بازو، خم کردن آرنج و ریترکشن _ پروترکشن کتف توسط پزشک انجام می گیرد.همچنین استفاده از اشعه ایکس،الکترومیوگرافی و مطالعه هدایت عصبی نیز برای بررسی وضعیت استخوانها،مهره های گردنی و عضلات ناحیه شانه رایج است.
درمان
خوشبختانه، در آسیب های خفیف عصبی، طی سه تا شش ماه بهبودی کامل اتفاق می افتد. اما ترمیم اعصاب آسیب دیده برای بسیاری از نوزادان به کندی انجام می گیرد. اکثر این کودکان برای کمک به بهبودی و جلوگیری از سفتی دائمی مفاصل اندام فوقانی، به کاردرمانی نیاز دارند.
در موارد شدیدتر فلج ارب، ممکن است به درمان های جراحی نیاز باشد. در کنار آن، کاردرمانی در فلج ارب، پیش و پس از انجام جراحی باید انجام شود. برای اعصاب پاره شده، از پیوند عصب استفاده می شود. این کار در صورت نتیجه بخش بودن، می تواند حس و حرکت را به اندام برگرداند. جایگزینی کامل عصب با یک عصب اهدا شده نیز ممکن است موثر باشد. اما اینها جراحی های پیچیده ای هستند و همیشه در بازیابی کامل حس و حرکت موفق عمل نمی کنند.
در صورت عدم بهبود خود به خودی، حداقل تا شش ماهگی نوزاد جراحی انجام نمی شود. اما لازم است بلافاصله پس از تشخیص، تمرینات کاردرمانی در فلج ارب آغاز شود. زیرا تحریک نوروپلاستیسیتی و جلوگیری از دفورمیتی شدید از عوامل مهم در درمان هستند.
کاردرمانی در کودکان فلج ارب
علائم فلج ارب در هر کودک منحصر به فرد خواهد بود و قبل از شروع درمان، یک ارزیابی کامل از دامنه حرکات کودک، قدرت عضلانی، احساس و عملکرد کلی برای ایجاد درمان مناسب مورد نیاز است. کاردرمانی در فلج ارب اهداف زیر را دنبال می کند:
• بهبود قدرت عضلات و دامنه حرکات (بالا بردن شانه از کنار بدن بیش از ۹۰ درجه،تصحیح چرخش داخلی بازو،بهبود باز شدن و خم شدن مقاومتی درآرنج،مچ دست و انگشتان)
• کاهش درد
• افزایش استفاده فانکشنال از اندام آسیب دیده
• جلوگیری از کانترکچرها و دفورمیتی های عضلانی و مفصلی
• بهبود مشکلات حسی در بازو و دست
• استفاده از اسپیلنت برای جلوگیری از عوارض ثانویه و به حداکثر رساندن عملکرد
• مشاوره والدین در مورد جا به جا کردن و قرار گیری مناسب کودک در تمرینات خانگی برای به حداکثر رساندن توان بالقوه کودک برای بهبودی
تمرینات کاردرمانی در فلج ارب
با توجه به سن کودک و شدت آسیب تمرینات کاردرمانی متفاوت خواهد بود اما به طور کلی کاردرمانی در فلج ارب شامل تمرینات زیر خواهد بود:
۱٫تمرینات تقویت عضلانی برای جلوگیری از ضعف عضلات
۲٫تمرینات کششی و افزایش دامنه حرکتی شانه،آرنج و دست
۳٫مداخلات مهاری برای جلوگیری از اسپاسم عضلات اندام فوقانی سمت آسیب دیده
۴٫ماساژهای درمانی اندام فوقانی و انجام حرکات در آب (آب درمانی)
۵٫بالا بردن انعطاف پذیری مفاصل
۶٫انجام تمرینات دو طرفه برای افزایش هماهنگی حرکتی بین دو دست
۷٫آموزش مهارت های جبرانی و تطابقی
2 نظر
دانشجو
11 بهمن, 1399واقعا عالی بود ممنون از شما. اگر امکان داره در رابطه با آسیب های اندام فوقانی بیشتر مطلب بزارید
hiresh
11 بهمن, 1399ممنونم از شما.بله حتما.لطفا مقالات بعدی سایت را دنبال کنید