قوس کمر (هایپرلوردوز)چیست ونقش کاردرمانی در برطرف شدن آن
ستون فقرات انسان به طور طبیعی چند انحنا دارد. یکی از این انحناها قوس رو به داخل در ناحیۀ کمر است که لوردوز کمری نام دارد.
این قوس در حد طبیعی برای جذب ضربه، حفظ تعادل و انجام حرکات روزمره ضروری است.
اما اگر این قوس:
بیش از حد زیاد شود → هایپرلوردوز
کم شود یا صاف شود → هیپولوردوز
در هر دو حالت می‌تواند باعث درد، خستگی، محدودیت حرکت و مشکلات ساختاری شود.
علائم افزایش قوس کمر (هایپرلوردوز)
افراد مبتلا ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
درد یا گرفتگی عضلات پایین کمر
برجستگی شکم و عقب‌رفتن لگن
خستگی سریع هنگام ایستادن یا راه‌رفتن
احساس گیر کردن یا فشار در کمر
سفتی عضلات خلف ران (همسترینگ)
ضعف عضلات شکمی و عضلات عمقی ستون فقرات
گودی واضح هنگام ایستادن از پهلو
علت‌های رایج افزایش قوس کمر
لوردوز بیش از حد معمولاً نتیجهٔ ترکیبی از عوامل است:
ضعف عضلات
عضلات شکم
عضلات سرینی (گلوتئال)
عضلات عمقی ستون فقرات
کوتاهی یا سفتی عضلات
خم‌کننده‌های ران (ایلیوپسواس)
عضلات کمری
وضعیت بدنی
نشستن طولانی با گودی کمر
ایستادن با شکم بیرون‌زده
نشستن غیرارگونومیک در محیط کار
عادات حرکتی غلط
بلند کردن بار با فرم نادرست
ورزش‌کردن بدون اصلاح فرم
چاقی شکمی یا بارداری
باعث کشیده شدن لگن به جلو
مشکلات ساختاری
مانند لغزش مهره‌ای (اسپوندیلولیستزیس)، تفاوت طول اندام‌ها، یا قوس‌های دیگر ستون فقرات
نقش کاردرمانی در مشکلات قوس کمر
کاردرمانی (Occupational Therapy) در لوردوز کمری بسیار مؤثر است، زیرا رویکرد آن عملکردی است؛ یعنی هدف این است که فرد در فعالیت‌های روزمره، کار و زندگی کم‌دردتر، ایمن‌تر و کارآمدتر عمل کند.
اهداف کاردرمانی
کاهش درد و بهبود حرکت
اصلاح وضعیت بدنی (Posture)
ایجاد توازن بین عضلات کوتاه و ضعیف
آموزش الگوهای صحیح حرکت و فعالیت
اصلاح محیط کار و زندگی برای جلوگیری از تشدید لوردوز
افزایش تحمل عملکردی فرد برای انجام کارهای روزانه
مداخلات کاردرمانی در لوردوز کمری
ارزیابی کامل کاردرمانی
کاردرمانگر موارد زیر را بررسی می‌کند:
وضعیت استاتیک (ایستادن/نشستن)
الگوهای حرکتی
قدرت و طول عضلات
میزان انعطاف و دامنه حرکتی
سبک زندگی، نوع کار، عادات حرکتی
ارگونومی محل کار و خانه
این ارزیابی باعث می‌شود درمان کاملاً فردی‌سازی شود.
تمرینات اصلاحی و درمانی
کاردرمانگر با توجه به وضعیت فرد، تمرینات تخصصی ارائه می‌دهد:
تمرینات کششی (برای عضلات کوتاه)
کشش ایلیوپسواس
کشش عضلات راست‌کنندهٔ کمر
کشش همسترینگ‌ها
کشش عضلات چهارسر ران
تمرینات تقویتی (برای عضلات ضعیف)
تقویت شکم عمیق (Transversus Abdominis)
تقویت سرینی‌ها و لگن
تقویت عضلات مرکزی (Core stability)
تمرینات پایداری لگن و کنترل عصبی–عضلانی
برای اصلاح بلندمدت وضعیت بدن بسیار مهم است.
آموزش وضعیت بدنی صحیح (Postural Training)
کاردرمانگر آموزش می‌دهد که:
چگونه درست بنشینید (روی صندلی، پشت کامپیوتر)
چگونه درست بایستید (پخش وزن، انحناهای طبیعی)
چگونه هنگام کارهای روزانه مانند برداشتن اجسام، آشپزی، بلند شدن از روی زمین، قوس کمر را کنترل کنید
این آموزش‌ها برای درمان پایدار بسیار حیاتی‌اند.
اصلاح محیط کار و ارگونومی
کاردرمانگر محیط فرد را بررسی و اصلاح می‌کند:
تنظیم ارتفاع صندلی، میز و مانیتور
استفاده صحیح از بالشت و تشک
نحوهٔ صحیح حمل بار
پیشنهاد ابزارهای کمکی در صورت نیاز
اصلاح ارگونومی مانع برگشت مشکل می‌شود.
درمان دستی (Manual Therapy)
بسته به تخصص کاردرمانگر و نیاز فرد:
تکنیک‌های موبیلیزاسیون مفاصل
آزادسازی فاسیال
ماساژ درمانی
فعال‌سازی عضلات ضعیف
این روش‌ها می‌توانند درد را سریع کاهش دهند.
آموزش فعالیت‌های عملکردی
این بخش تفاوت مهم کاردرمانی با سایر رشته‌هاست:
کاردرمانگر به بیمار کمک می‌کند که:
هنگام انجام کارهای روزانه قوس کمر را کنترل کند
الگوهای حرکتی اشتباه را اصلاح کند
به تدریج فعالیت‌هایی مثل راه‌رفتن، کار خانه، بلند کردن وسایل و فعالیت‌های شغلی را بدون درد انجام دهد.
نقش کاردرمانگر در روند کلی درمان
نقش کاردرمانگرتوضیحارزیابی دقیقتشخیص نوع مشکل و عوامل مؤثربرنامه‌ریزی درمانی فردیمتناسب با سن، وزن، شغل، شدت مشکلاصلاح وضعیت و حرکاتآموزش کاربردی برای زندگی روزمرهپیشگیری از عود مشکلاصلاح عادات و سبک زندگیمشارکت فعال بیمارآموزش تمرینات خانگی و پیگیری
آیا کاردرمانی برای همهٔ انواع لوردوز مفید است؟
در بیشتر موارد بله، مخصوصاً اگر عامل مشکل:
ضعف عضلات
سفتی عضلات
عادات غلط
سبک زندگی و وضعیت بدنی باشد.
اما اگر لوردوز ناشی از مشکلات ساختاری شدید (مثل لغزش مهره پیشرفته) باشد، کاردرمانی در کنار سایر تخصص‌ها (پزشک، فیزیوتراپی) انجام می‌شود.
پیام بگذارید