تأثیر فعالیت‌های روزمره بر بهبود مهارت‌های حرکتی ظریف در کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی (DCD)

 درباره‌ی اختلال هماهنگی رشدی (DCD)

اختلال هماهنگی رشدی یا Developmental Coordination Disorder (DCD) یکی از اختلال‌های رشدی حرکتی است که در آن کودک در انجام حرکات هماهنگ و دقیق مشکل دارد، در حالی که هوش او طبیعی است و هیچ بیماری عصبی مشخصی ندارد. این کودکان معمولاً در کارهایی مثل: بستن دکمه یا بند کفش استفاده از قیچی یا مداد ریختن آب در لیوان بریدن یا رنگ‌آمیزی در داخل خطوط دچار سختی می‌شوند. این مشکلات باعث می‌شود در فعالیت‌های روزمره، مدرسه و حتی بازی با دوستان دچار مشکل یا احساس خجالت شوند.

مهارت‌های حرکتی ظریف یعنی چه؟

مهارت‌های حرکتی ظریف همان حرکاتی هستند که با عضلات کوچک دست و انگشتان انجام می‌شن — مثل نوشتن، گرفتن اشیا، یا بستن دکمه. این مهارت‌ها برای استقلال کودک در کارهای روزانه خیلی مهم هستند.

 فعالیت‌های روزمره یعنی چه؟

منظور از «فعالیت‌های روزمره» یا فعالیت‌های عملکردی (Functional Activities) کارهایی هست که بچه‌ها در زندگی واقعی انجام می‌دن، مثل: بستن زیپ یا بند کفش نقاشی یا کاردستی خوردن غذا با قاشق و چنگال بازی‌های دستی مثل لگو یا خمیر بازی این کارها، برخلاف تمرین‌های خشک یا تکراری، برای بچه‌ها جذاب‌تر و معنادارتر هستند.

 نقش و تأثیر کاردرمانی

کاردرمانی (Occupational Therapy) علمی است که به افراد کمک می‌کند در کارهای روزمره‌ی زندگی‌شان مستقل‌تر شوند. در مورد کودکان DCD، کاردرمانگر نقش مهمی دارد چون: حرکات پایه‌ی دست و انگشتان را تقویت می‌کند (مثلاً با تمرین‌های گرفتن، فشار دادن، چرخاندن). هماهنگی بین چشم و دست را بهبود می‌دهد (مثلاً از طریق بازی‌های هدف‌دار). از فعالیت‌های واقعی زندگی برای تمرین استفاده می‌کند (مثل بستن لباس، نقاشی، یا ساختن با لگو). به والدین آموزش می‌دهد که چطور در خانه تمرین‌ها را به صورت بازی با کودک انجام دهند. اعتماد به‌نفس کودک را بالا می‌برد چون وقتی کودک می‌بیند در کارهای روزمره موفق می‌شود، احساس توانمندی می‌کند.

چرا فعالیت‌های روزمره مؤثر هستند؟

فعالیت‌های واقعی زندگی باعث می‌شن: مغز و بدن با هم هماهنگ‌تر کار کنن. کودک بهتر تمرکز کنه چون کار برایش آشنا و جذابه. یادگیری سریع‌تر و پایدارتر اتفاق بیفته. کودک مهارت‌هایی یاد بگیره که در زندگی واقعی به دردش می‌خورن، نه فقط در جلسات درمانی.

 نتیجه کلی

تحقیقات نشان داده‌اند که وقتی تمرین‌های کاردرمانی بر پایه‌ی کارهای روزمره و واقعی انجام بشن، کودکان مبتلا به DCD: حرکات دستشون دقیق‌تر می‌شه، در نوشتن و نقاشی پیشرفت می‌کنن، و اعتماد به‌نفس بیشتری در انجام کارهای شخصی پیدا می‌کنن. به زبان ساده، کاردرمانی کمک می‌کنه تا این کودکان بتونن کارهایی رو که بقیه بچه‌ها به‌راحتی انجام می‌دن، خودشون هم یاد بگیرن و مستقل‌تر بشن.